1. Wat weten we over deze nieuwe mutatie?
De variant bestaat uit mutaties in de genetische code van het virus, dat omikron genoemd wordt. Er zijn maar liefst 32 veranderingen aangetroffen in het spike-eiwit waarmee het virus het lichaam binnenkomt. Ter vergelijking: de deltavariant - die nu nog vooral de wereld rondgaat - heeft negen mutaties.
2. Waar komt de omikronvariant vandaan?
Hij is voor het eerst gemeld in Zuid-Afrika, maar of hij daar ook vandaan komt, is niet duidelijk. Dat komt doordat onderzoekers in het ene land meer onderzoek doen naar de genetische code van het virus dan in het andere land. In Zuid-Afrika gebeurt dit meer, waardoor de kans ook groter is dat er daar een nieuwe variant wordt ontdekt. Daarnaast is de vaccinatiegraad op het hele Afrikaanse continent heel laag: slechts 6,6 procent van de bevolking is volledig gevaccineerd. Hierdoor heeft een virus meer kans om zich te muteren. Het aantal besmettingen steeg daar dan ook de laatste tijd geleidelijk, waardoor al het vermoeden bestond dat er een nieuwe virusvariant rondging.
3. Waar is omikron inmiddels aangetroffen?
Het meest in Zuid-Afrika, waar er vermoedelijk bij duizenden besmettingen sprake is van de omikronvariant. Tot nu toe zijn er in ons land veertien besmettingen gemeld door het RIVM, maar dit onderzoek is nog niet afgerond. Het kan zijn dat de nieuwe variant in meer testmonsters wordt aangetroffen. Buiten Zuid-Afrika staat Nederland daarmee aan kop qua hoeveelheid officieel bevestigde coronabesmettingen met omikron. Verder komt de variant voor in Botswana met vier bevestigde gevallen en elf waar nog onderzoek naar gedaan wordt. Daarnaast zijn er besmettingen gemeld in Zimbabwe en Namibië, in Duitsland (drie), in het Verenigd Koninkrijk en Denemarken (twee) en in Italië, België en Tsjechië (één). Ten slotte zijn er ook in Australië en Hongkong enkele besmettingen vastgesteld (twee) en in Israël één.
4. Moeten we ons zorgen maken over deze variant?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft omikron als zorgelijk bestempeld. Voorlopig onderzoek laat volgens de WHO namelijk zien dat het virus met deze mutaties besmettelijker is dan eerdere varianten. Ook is volgens de organisatie de kans op een herbesmetting bij omikron mogelijk groter dan bij andere varianten. Positief is wel dat de nieuwe variant goed op te sporen is met de huidige PCR-testen.
Angelique Coetzee, huisarts en voorzitter van de Zuid-Afrikaanse artsenvereniging, ontdekte de omikronvariant. Zij denkt dat de variant je weleens minder ziek zou kunnen maken. En dat de symptomen ‘ongewoon’ zijn, maar vooralsnog ‘mild en niet ernstig’. Zo zouden de zieken een paar dagen vermoeid zijn, en geen reuk- of smaakverlies hebben. Dat is maar een indruk, erkent Coetzee ook zelf, ‘misschien zien we het over een of twee weken anders’. Intussen gaan de onderzoeken naar de variant verder.
5. Werken de huidige coronavaccins nog wel tegen omikron?
Vanwege de grote hoeveelheid mutaties bij omikron, verschilt hij veel van eerdere versies. Wat betekent dat voor de effectiviteit van de huidige vaccins? Helaas is dat nog niet duidelijk. Volgens wetenschappers is er nog onvoldoende data beschikbaar. Vaccinproducent Pfizer/BioNTech doet daar momenteel onderzoek naar en denkt dat dit onderzoek zo'n twee weken duurt. Als het nodig is, kunnen vaccins eventueel aangepast worden.
- Parool
- ad.nl